Không chỉ là biểu tượng, bus Volkswagen (VW) còn là một chuẩn mực văn hóa. Khi “khuôn mặt thân thiện” của mẫu xe xuất hiện, mọi người đều nhận ra nó. “Lê bước” qua nhiều thập kỷ với tốc độ của… ốc sên nhưng những mẫu xe dưới đây vẫn rất nổi tiếng và đã tạo nên sự “bất tử” cho Volkswagen.
“XE PHẲNG” PLATTENWAGEN
Bắt đầu với một mẫu xe có lẽ không được biết đến rộng rãi nhưng lại là một phần trong lịch sử xe bus VW.
Các chuyên gia từ Volkswagen Commercial Vehicles đã tái tạo chiếc Plattenwagen đầu tiên bằng cách sử dụng các bộ phận nguyên bản hiếm có từ những năm 1940. Vào đầu thời kỳ hậu chiến, Plattenwagen được thiết kế cho các nhiệm vụ vận chuyển nội bộ tại nhà máy Volkswagen ở Wolfsburg (Đức).
Volkswagen (công ty mẹ Volkswagen Aktiengesellschaft) là tập đoàn đa quốc gia của Đức về lĩnh vực sản xuất ô tô có trụ sở tại Wolfsburg, bang Niedersachsen. Là tập đoàn lớn thứ 2 trên thế giới trong năm 2011 theo sản lượng và đã duy trì vị thế nắm giữ thị phần lớn nhất trong thị trường ô tô tại châu Âu trên 2 thập kỷ. Tập đoàn Volkswagen sản xuất xe ô tô dưới các thương hiệu Audi, Bentley, Bugatti, Lamborghini, Porsche, SEAT, Škoda và Volkswagen; Xe gắn máy với thương hiệu Ducati.
Không có hồ sơ chính xác về số lượng xe dẫn động cầu sau này được chế tạo, vì chúng không được phát triển chính thức để sản xuất hàng loạt. Những chiếc Plattenwagen vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay và đã được sửa đổi rất nhiều theo thời gian.
Mẫu xe thương mại này có lẽ cũng đã cung cấp động lực ban đầu cho Transporter T1 – được phác thảo bởi Ben Pon Sr. vào ngày 23/4/1947. Plattenwagen được chế tạo và sử dụng các bộ phận từ Type 82 Kübelwagen cũng như Type 1 Beetle. Ban đầu được thiết kế như một giải pháp tạm thời, những chiếc Plattenwagen cuối cùng vẫn được sử dụng trong các nhà máy cho đến những năm 1990.
Về mặt lịch sử, mẫu xe có tấm ốp cũng có thể là động lực cho biểu tượng vĩ đại nhất trong lịch sử ô tô: Transporter T1 (Volkswagen Type 2). Về mặt thiết kế, 2 mẫu xe chắc chắn được kết nối với nhau bằng động cơ boxer 4 xi-lanh nằm ở phía sau.
Động cơ 1,1 lít hiện được sử dụng trong Plattenwagen được chế tạo lại có từ năm 1944 và phát triển công suất 18 kW/25 mã lực. Công suất được truyền đến trục sau thông qua hộp số 4 cấp được sản xuất từ năm 1943 – 1944.
Tất cả các bộ phận khác của dòng xe Volkswagen – khung xe rút gọn của Type 82, đồng hồ tốc độ, trục, bánh xe và chụp mâm xe cũng như đèn pha, đèn hậu và bình xăng – cũng được sản xuất từ năm 1940 – 1946. Các bộ phận nguyên bản hiếm có đến từ Volkswagen Automobile Museum Foundation, Volkswagen Commercial Vehicles Oldtimers và Christian Grundmann VW Collection, những đơn vị cũng hỗ trợ lắp ráp.
Ngày nay, Plattenwagen có một trọng tâm rất đặc biệt vì nó mang lại cảm giác về sự khởi đầu khiêm tốn của thương hiệu thành công trên toàn cầu: Volkswagen.
“HỘP CẮM TRẠI” – 1951
Công ty cải tạo ô tô Đức – Westfalia đã kinh doanh từ những năm 1840, rất lâu trước khi những cỗ xe không ngựa đầu tiên xuất hiện.
Ngày nay, chúng đồng nghĩa với những mẫu xe cắm trại Volkswagen, nhưng vào năm 1951, ý tưởng về một chiếc VW Kombi là điều chưa từng nghe đến. Westfalia đã chế tạo “Hộp cắm trại” (Westfalia Camping Box) đầu tiên theo yêu cầu của một sĩ quan quân đội Anh. Chiếc xe được cải tạo có một chiếc giường sofa, một bàn ăn gấp và thậm chí cả rèm cửa sổ phù hợp.
Mẫu xe đã gây được tiếng vang đến nỗi công ty sớm bắt đầu thực hiện các cuộc cải tạo thường xuyên và cũng đã truyền cảm hứng cho rất nhiều cuộc cải tạo DIY sáng tạo.
T1 TRANSPORTER – 1962
Volkswagen đã ra mắt mẫu xe chở hàng 2 chỗ ngồi này vào năm 1962 để cạnh tranh với các xe chở hàng do Mỹ sản xuất như Chevy Corvair Rampside và Ford Econoline.
Chiếc Transporter ban đầu có thể chở khoảng gần 1 tấn hàng hóa, nhiều hơn 25% so với xe tải VW tiêu chuẩn. Mẫu xe có động cơ 1,5 lít, 4 xi-lanh, làm mát bằng không khí, sản sinh công suất cơ bản 42 mã lực.
Volkswagen tiếp tục sản xuất Transporter 2 chỗ ngồi cho đến đầu những năm 1970. Mức thuế áp dụng vào năm 1964 đối với xe tải nhẹ do Đức sản xuất (bao gồm cả Transporter) đã “bóp nghẹt” nhu cầu sở hữu mẫu xe này ở Mỹ.
Ngày nay, rất nhiều người đam mê thương hiệu Volkswagen đã không ngần ngại săn lùng để sở hữu một chiếc Transporter được phục chế vào cuối những năm 60.
T1 SAMBA – 1963
Mẫu xe Samba (hay còn gọi là Sunroof Deluxe) lần đầu tiên xuất hiện tại Đức vào năm 1951.
Nổi bật với 8 cửa sổ hình chữ nhật bao quanh đường viền mái xe, cửa xoay đôi ở một bên thay vì một cửa hành khách trượt đơn, sơn 2 tông màu và cửa sổ trời bằng vải bạt gập lại.
Sunroof Deluxe là mẫu xe hàng đầu với tổng cộng 23 cửa sổ và kính chắn gió 2 tấm đặc biệt có thể mở ra ngoài. Mẫu xe này đã bị ngừng sản xuất khi VW giới thiệu xe bus thế hệ thứ 2 vào năm 1967.
Ngày nay, đây là một trong những mẫu xe được các nhà sưu tập săn đón nhiều nhất. Một chiếc T1 năm 1967 xuất hiện trong “That ’70s Show” đã được bán đấu giá vào năm 2018 với giá 121.000USD.
T2 – 1968
Vào giữa những năm 1960, bus Volkswagen đã trở thành biểu tượng của những người trẻ tuổi thích tự do. Đối với mẫu xe năm 1968, VW đã giới thiệu xe bus siêu nhỏ thế hệ thứ 2, được gọi là T2.
Kính chắn gió 2 lớp “kỳ quặc” đã biến mất, thân xe chắc chắn hơn và có động cơ mạnh hơn một chút. Tuy rằng mạnh hơn nhưng động cơ ở mức 47 mã lực, nó vẫn chỉ là một “con rùa” trên đường cao tốc.
Trong những năm qua, Volkswagen đã thực hiện nhiều nâng cấp về cơ khí và an toàn, bao gồm hộp số tự động 3 cấp tùy chọn trên các mẫu xe năm 1973 và phun nhiên liệu điện tử vào năm 1975. VW đã bán mẫu T2 tại Mỹ cho đến năm 1979, khi nó được thay thế bằng mẫu xe thế hệ thứ 3.
KOMBI GT 70
Vào cuối những năm 1960 và đầu những năm 1970, một số công ty ô tô đã thử nghiệm động cơ tua-bin, hứa hẹn công suất lớn trong một “gói” nhỏ.
Williams Research có trụ sở tại Michigan, được thành lập bởi một cựu kỹ sư của Chrysler, đã hợp tác vào cuối những năm 1970 với Volkswagen để phát triển các loại xe chạy bằng tua-bin. Nguyên mẫu kết quả, một chiếc Kombi 1970 được trang bị động cơ tua-bin 75 mã lực, không bao giờ được sản xuất để bán và ngành công nghiệp ô tô dần mất hứng thú với tua-bin.
Nguyên mẫu Kombi màu đỏ – như xe cứu hỏa – hiện đang được trưng bày tại Stiftung AutoMuseum của VW ở Wolfsburg (Đức).
“MÁY BAY PHẢN LỰC” – 1979
Volkswagen đã có những kế hoạch lớn cho chiếc xe bus thế hệ thứ 3 của mình, bao gồm cả việc nâng cấp.
Nguyên mẫu Traveler Jet được chế tạo để du ngoạn theo phong cách, với 6 ghế thuyền trưởng bọc da, máy điều hòa không khí hạng nặng, dãy cửa sổ bên nhiều tầng, có màu độc đáo và cửa sổ sau có chớp. Mặc dù mẫu xe ý tưởng này là một sản phẩm độc nhất, nhưng nó đã dự đoán trước nhiều cấu hình có sẵn trên mẫu xe thế hệ thứ 3 được gọi là Vanagon ở Mỹ và Caravelle ở Châu Âu.
Giống như Kombi chạy bằng tua-bin, nguyên mẫu Traveler Jet hiện có thể được nhìn thấy tại Stiftung AutoMuseum.
HYBRID ELECTRIC CITY TAXI – 1979
The Complete Book of Electric Vehicles là cuốn sách khảo sát quá trình phát triển và tình trạng hiện tại của ô tô, xe đạp, xe buýt, tàu hỏa và xe tải điện. Cung cấp hình ảnh về các loại xe và linh kiện xe được sản xuất trên toàn thế giới đồng thời giải thích các nguyên tắc liên quan đến điện, động cơ điện, pin và điều khiển xe điện.
Mẫu xe này chưa bao giờ được đưa ra khỏi bản vẽ và có thể đã bị lãng quên nếu không có một Jalopnik đầy sáng kiến với sở thích sưu tầm những cuốn sách về ô tô ít người biết đến.
Các thiết kế cho mẫu xe, dựa trên mẫu xe T2 thế hệ thứ 2, đã được công bố vào năm 1979 trong “The Complete Book of Electric Vehicles”. Quãng đường ước tính của mẫu xe theo kế hoạch (11,8 l/100km) không thực sự ấn tượng. Nhưng nếu được sản xuất, nó sẽ đi trước Toyota Prius (mẫu xe hybrid sản xuất hàng loạt đầu tiên) gần 2 thập kỷ.
“ĐỒNG BỘ” 1986
Được giới thiệu là mẫu xe năm 1986 và chỉ sản xuất trong 7 năm, có khoảng 5.000 chiếc Vanagon Syncro được xuất xưởng ở Mỹ.
Với hệ dẫn động 4 bánh, khoảng sáng gầm xe 16inch và tùy chọn xe cắm trại mui xếp Westfalia, những mẫu xe này được thiết kế cho mục đích cắm trại ngoài lưới điện.
Nhưng mẫu xe này tương đối nặng (hơn 1,8 tấn), chậm (động cơ 4 xi-lanh nằm ngang chỉ sản sinh công suất 90 mã lực) và đắt tiền (khoảng 18.000USD vào năm 1986 hoặc hơn 40.000USD ngày nay).
Bất chấp những nhược điểm này, Syncro đã phát triển một lượng “fan hâm mộ trung thành” trong thời gian tồn tại ngắn ngủi của nó.
T4 EUROVAN CAMPER BY WINNEBAGO – 1995
Volkswagen giới thiệu thế hệ thứ 4 của dòng xe bus T4 Transporter tại châu Âu vào năm 1990.
Vào những năm 1980, việc nhìn thấy một chiếc bus VW trên màn ảnh là cách “nói tắt” của văn hóa hippie. VW Bus đã từng xuất hiện trong các bộ phim nổi tiếng như Back to the Future năm 1985 hay loạt phim hoạt hình Futurama trong tập “Bendin’ in the wind”.
Hai năm sau, mẫu xe có mặt ở Mỹ với tên gọi Eurovan. Mẫu xe mới này lớn và sang trọng hơn so với các thế hệ trước. Với động cơ 5 xi-lanh dưới mui xe – Eurovan là mẫu xe động cơ đặt trước đầu tiên của VW
Nhưng mẫu xe này bán rất chậm tại Mỹ và biến mất khỏi các phòng trưng bày chỉ sau 1 năm sản xuất. Hai năm sau, VW lặng lẽ giới thiệu lại mẫu xe cắm trại cải tiến của Winnebago với mui xe bật lên quen thuộc.
Năm 1997, mẫu xe cắm trại này được trang bị động cơ 6 xi-lanh VR6 của VW và phiên bản Eurovan thông thường đã trở lại các phòng trưng bày vào năm 1999. “Phép màu” không còn khi năm 2003, Volkswagen đã ngừng sản xuất Eurovan trên toàn cầu.
MICROBUS – 2001
Vào năm 2001, 2 năm trước khi VW “khai tử” T4, hãng đã tiết lộ mẫu xe ý tưởng Microbus tại Triển lãm ô tô quốc tế Bắc Mỹ ở Detroit, thành phố lớn nhất của tiểu bang Michigan.
Mẫu xe ra đời với hy vọng sẽ tiếp nối thành công của mẫu xe New Beetle cổ điển, vốn đã được giới thiệu chỉ vài năm trước đó. Mặc dù có thiết kế đẹp mắt và các tính năng như camera lùi, mẫu xe ý tưởng chạy bằng động cơ V-6 này chưa bao giờ được đưa ra thị trường.
Để thay thế, Volkswagen đã từ bỏ và bắt đầu bán những chiếc xe nhỏ Chrysler được đổi tên thành VW Routan vào năm 2008.
BULLI – 2011
Tròn một thập kỷ sau khi VW ra mắt mẫu xe ý tưởng Microbus, hãng đã quay trở lại triển lãm ô tô với “lời hứa” sẽ hồi sinh mẫu xe microbus.
Nhưng thay vì sử dụng động cơ xăng hoặc hybrid, Bulli được thiết kế để trở thành một mẫu xe điện. Mẫu xe ý tưởng này thu hút sự chú ý với cửa sổ trời lớn kéo dài gần như toàn bộ chiều dài của đường viền mái, bộ điều khiển dựa trên iPad và ghế băng trước – sau có thể gập phẳng để có thể “bất chợt” cắm trại trên xe.
Nhưng cũng thật không may, mẫu xe nguyên mẫu này cũng không được đưa ra khỏi bản vẽ!
“PHIÊN BẢN CUỐI CÙNG” – 2013
Volkswagen bắt đầu sản xuất Kombi Last Edition tại Brazil vào năm 1957 cho đến năm 2013, khi các quy định mới về an toàn cuối cùng đã “giết chết” nó.
Để kỷ niệm sự kết thúc của dòng xe mang tính biểu tượng này, VW đã sản xuất 600 chiếc Kombi phiên bản đặc biệt. Giống như những chiếc Type 2 ban đầu, những mẫu xe này có ghế ngồi bằng vải vinyl sọc, rèm cửa sổ bên, sau và bảng điều khiển lấy cảm hứng từ phong cách cổ điển với đồng hồ tốc độ lớn ở phía trước cũng như chính giữa.
Mỗi mẫu xe cũng có một tấm bảng kỷ niệm sản xuất trên bảng điều khiển, được đánh số riêng và giấy chứng nhận xác thực từ nhà máy ở São Paulo (Brazil).
WESTFALIA SVEN HEDIN – 2019
Mặc dù VW không bán xe “cắm trại” tại Mỹ nhưng chúng vẫn được sản xuất tại Châu Âu.
Westfalia sản xuất một số xe cắm trại được cải tạo dựa trên mẫu xe thương mại Volkswagen Crafter. Đứng đầu dòng là mẫu Sven Hedin, được trang bị động cơ 6 xi-lanh turbodiesel.
Xe có bếp đầy đủ tiện nghi, phòng tắm có vòi sen, thùng xe phía sau thông minh với không gian chứa đồ dưới gầm và sàn để chân bật ra khỏi hông xe nhằm phù hợp với những người ngủ cao. Các tính năng bổ sung bao gồm nhiều ngăn, thùng đựng đồ và đèn LED âm tường khắp cabin.
“KHÁI NIỆM” – 2019
Nếu Type 20 Concept 2019 trông quen quen thì có lý do: Các kỹ sư Volkswagen ở Thung lũng Silicon đã lấy một chiếc Microbus Type 2 cổ điển năm 1962, “lột trần” và chế tạo lại từ đầu.
Động cơ 4 xi-lanh, làm mát bằng không khí yếu ớt đã không còn nữa và phải “vật lộn” để tạo ra công suất 50 mã lực. Thay vào đó là một động cơ điện chạy bằng pin với công suất đáng nể là 120 mã lực.
Thậm chí còn tuyệt hơn, Type 20 có một trợ lý kỹ thuật số tích hợp cho phép mở khóa và vận hành xe thông qua lệnh thoại hoặc nhận dạng khuôn mặt, cũng như màn hình 3 chiều trên kính chắn gió. VW không có bất kỳ kế hoạch nào để sản xuất Type 20; thay vào đó, đây là một cách để ăn mừng việc mở rộng một cơ sở nghiên cứu ở California.
ID.BUZZ – 2025
Vào mùa thu năm 2017, Volkswagen đã thông báo rằng, họ sẽ hồi sinh khái niệm về một chiếc xe bus nhỏ chạy bằng điện và một lần nữa, những người hâm mộ VW lại “phát cuồng” vì mong đợi.
Ngoại thất hình hộp, với logo VW lớn và cốp xe ở phía trước, gợi nhớ đến những chiếc Kombis ngày xưa, trong khi nội thất công nghệ cao của nó được thiết kế cho ngày mà xe tự hành trở thành hiện thực. Bốn ghế “thuyền trưởng” và băng ghế phía sau có thể được định hình ở nhiều vị trí khác nhau cho mọi thứ, từ chuyến đi công viên của gia đình đến chuyến cắm trại cuối tuần cho 2 người.
Buzz được cho là có thể đi được tới gần 420km khi sạc đầy. Mức giá dự kiến bắt đầu từ khoảng 50.000USD khi ra mắt tại Mỹ vào cuối năm nay.
